Sunday, May 29, 2011

Mankurt

بـیــز کــیـــم؟
(مانگـقـورتلیق حاقیندا کلام آغیز گوررینگ)

   بیرینی آتا- بابا دأپلریندن داشلاشدیریپ، گچمیشینی اونوتدیریپ، اؤز حالقی نینگ ملی و روحی بایلیقلارینا دوداق چؤویره ر درجه سینه یتیرمأگه سیاسی ترمینولوگیادا "الینه اتمک" دییلیأر.
 البنه/ الیناسیون سؤزی نینگ مانیسینا دولی دوشونمک اوچین قیرقیزیستانینگ دونیأ بللی یازیجیسی چنگیز آیتماتوف ینگ "عاصیرا بارابار گون[1]" رومانینی اوقاماغینگیزی ماصلاحات بریأرین. شول رومان اساسیندا تورکمنیستان- تورکیه کینوماتوگرافلاری نینگ اورتاق صوراتا دوشورن فیلیمی- ده دیسنگ تأسین. شول فیلمده تورکمنیستان مشور آرتیستکاسی مایاگؤزل آی مأدوا و حوجادوردی نارلیف، تورکیه لی طارق تارجان یالی آرتیستلر اؤز روللارینی دیسنگ باشارجانگلی یرینه یتیریپـدیرلر.
    رومان یا- ده فیلم شئیله باشلانیار. پاراخات اوتوران تورکلرینگ اوستونه چین طاراپیندان سیل یالی آقیپ گلین "ژوان- ژوان" دیین واغشی بیر توپار هجوم ادیپ، اولاری غیریار، ماللارینی تالایار و ییگیتلرینی قول اتمک اوچین یسیر آلیپ گیدیأر. یسیر دوشنلرینگ آراسیندا طوی توتوپ اؤیله نیپ دوران حانینگ اوغلی- دا (فیلمده یول آمان/طارق تارجان) بار.
  "ژوان- ژوان" لار یسیر آلیپ گتیرن ییگیتلرینگ ساچلارینی سیریپ، تأزه سویولان دویأنینگ حامینی تلپک یالی ادیپ اولارینگ باشینا یاپشیران یالی ادیپ داقیپ، ال-آیاقلارینی دانگیپ گونینگ آشاغیندا یاتیریارلار. بیرنأچه گوندن سونگرا حام غاتاپ باشلایار و اونی گه یدیریلن آدامی غاتی غینایار. اونونگ ساچی بولسا ترسینه یاغنی به ینسینا طاراپ اؤسیأر. غاراض شئیدیپ اول اؤز گچمیشینی اونودیپ، تأزه حوجایین ینگ قولونا اؤوریلیأر. بو واقعادان آی، یئل گچیأر. یول آمانینگ اجه سی (فیلمده مایاگؤزل آی مأدوا) اوغلونینگ گؤزله گینه چیقیار. چوپانه اؤریلن حان اوغلونی تاپیار. اونی آلیپ غاچجاق بولیار. اما یول آمان اؤز اجه سینی تانامایار. اجه سینی چاغالیقدان اونونگ بوینونا داقیلان دوومأنی جینگگیردادیپ باشلایار. یول آمان بیرآز اویلانیپ گچمیشینی یادلاجاق بولیار ولی واغشی حانینگ سرکرده سی: "اول عیال سنگ دوشمانینگ، اونی آتیپ اؤلدیر" دییپ یول آمانا بویروق بریأر. ییگیت گؤزینی غیرپمانی، اجه سینی اوقا توتوپ اؤلدوریأر. اینه بو ییگیت دولی مانگقورتلاشان یاغنی مانگیزی/ به ینیسی غوران(مانگ = مانگیز، قورت = غوریماق)
   مانگقورت بولان آدم سؤگونجه، کأیینجه، کمسیدمأ بویون بولیار، اوندا بو زاتلارا غارشی دوشونجه دویبوندن یوق. اول بریلن بویروغی، گؤرکزمأنی گؤز یوموپ یرینه یتریأر، بریلن بویروق حاقیندا اویلانانوق، اونونگ اویلانماغا حاقی یوق، اونگا گؤزی- ده یته نوق. باریپ یاتان "لـپـبه ی آقا". "تلپک گتیر دییسنگ، کله گتیریأر". مانگقورت یاد مدنیتی اؤزینگکی یالی سؤییأر، اونگا ایخلاص بیلن حیذمات ادیأر.
    یورت باسارلار حالقینگ گرچک اوغوللارینی سایلاپ اولاری اؤز "اؤسن" مدنیتلرینده یتیشدیرمک! اوچین مرکزه ایبریأرلر. اولارینگ آنگینی زأهرلأپ، اشیتمه دیک حوش سؤزلری بیلن به یینلرینی یوویارلار و اولاری صادیق غولا اؤویریأرلر.(آتش بدون دود سریالینده تهرانده اوقاپ دکتر بولوپ تورکمنصأحرا اؤوریلیپ گلن پالاس ینگ رولی).  بیز بو تراگه دیانینگ ارضاشانینگ دؤورینده عامالا آشیریلاندیغینی بیلیأریس. تهراندا اوقاتماق بهاناسی بیلن بیرتوپار تورکمن ییگیدینی آلیپ گیتدیلر. بندرشاه (حأضیرکی بندرتورکمن) و آستراباتدا (حأضیرکی گورگن) شأهرلرینده به یینلری یوویان مرکزلر دؤره تدیلر. شول مرکزلرده اوقاپ یتیشن تورکمن ییگیتلر سونگرا "توده" یا- دا "دموکرات" پارتیانینگ آکتیویستلرینه اؤوریلیپ، اولارینگ پروپاگانداسینی ایخلاص بیلن، جان ادیپ یؤره تدیلر. بو پروسس حتی پهلوی رژیمی آغداریلاندان سونگام، بو گونلرم دوام ادیپ گلیأر. نه باتیر ییگتلریمیز فدایی لارینگ یا- دا پارسلارینگ باشغا بیر سیاسی پارتیاسی نینگ یا- دا قوربانی بولدولار و بولوپ گلیأرلر.
   بیر یوردی غان چایقامازدان باسیپ آلیپ بولمایشی یالی، تالانگچیلار گؤز دیکن یوردی نینگ آدملارینی "واغشی"، "غالتامان" ... دییپ اولاری غارالاپ، هجوم اتمأگه اساس دؤره دیأرلر. کولونیالیستلر ایلکینجی تاپغیردا بویون اگن حالقینگ بایلیغینی تالایارلار، دورا- بارا اول حالقینگ تاریخینی، دیلینی، ملی بویسانجینی قالپلاشدیریپ، اولاری یوق اتمگینگ اوغرونا چیقیارلار. عالیم سوماقلارینی یوللاپ، ازیلن حالیقینگ آراسیندا اؤز مکیرلی پلانلارینی عامالا آشیرماغا سینانشیارلار. ارضاشانینگ دؤورینده تورکمنصأحرادا حاربی مکدپلر یولا قویولیپ، تورکمن ییگیتلرینی زور بیلن اول یرده اوقادیپ، به یینلرینی زأهرله دیلر. آیاغا غالماز یالی ازیلن حالق حور- حومسی ساقلانیار. مونگا غارامان اگر- ده اولار باسیبالجیلارا غارشی غوزغالانگ توروزایسالار غیزغین گولله، اوق- یاراغ ایشلأپ باشلایار. بو گزک باسیبالجیلار بار گویجی بیلن ازیلن حالقی ماسغارالاپ، اوستوندن گولیپ، ینگیشلرینی طویلایارلار. (شیلات دیین فیلمده حوجامحمدینگ- داود رشیدی نینگ، شیلات ینگ رئیسی- قدکچیان طاراپیندان ماسغارا ادیلیشی یالی). موندان یئیلأک ارک- اختیار، مردلیک قادالاری بوزولیار. بئیله یاغدایی دؤرتمکده باسیبالجیلارینگ پسخیولوگیک قوللوقلاری بار گویجی بیلن ایشله دیلیأر. پهلوی رژیمی نینگ حکم سورن 50 یئللیق دؤرینده بو شوم سیاست اؤز میوه سینی بردی. سونگقی دؤویرلرده حتی تورکمنچه گپله مأنی اونودان ماشالالارا دوش گلیندی.
   یورت باسارلار یسیر بولان حالقی مانگقـورتلاشدیرماق اوچین هر دورلی فاکتورلاردان حتی دین دن هم پئیدالانیارلار. اولارا اؤزینی ساتان ملا- مفتی لر گرک. مونگا بیز هم پهلوی هم- ده حأضیرکی دؤورده شایات بولدوق. رژیم طاراپیندان کأبیر آخونلاریمیزینگ آغزینا امگزیک بریلیأر. انتک سیلاغ- مزدا ماشین و ... اولاری رژیمینگ حیذماتکأرینه اؤویریأر. اونسونگ جمعیتـده تأثیرلی بولوپ بیلجک روحانیلار رژیمینگ ادن- اتدیلیگینه "یوق" دییپ بیله نوقلار. اوبادیر، شأهر آدلاریمیزی پارسلاشدیرسینلار، دریادان قاچاق بالیق آولایارلار دییپ ییگیتلریمیزی پایخین اتسینلر، تاپاودی یوق اولار بو یاغدایا غارشیلیق گؤرکزیپ بیله نوقلار. باسیبالجیلارینگ ظالیم سیاساتینا بویون اگمه دیک حاقیقی روحانیلاریمیز بولسا ایزارلانیار، اولارا اؤلوم حاوپی آباندیریلیار.
   مانگـقورت بولان آدم "حأ، دوغـریدیر" دیمکدن باشغا زادا یارانوق. اول حتی عالیم یا- دا یازیجی بولاندا- دا، اؤز حالقی نینگ حاقیقی، اینگ دروایس طالاپلاری بیلن مشغوللانمان، آونیق-اوشاق مسئله لر بیلن گویمنیأر. شئیله اومیدسیز یاغدایدا حالق اؤز آرزو-ایسلگلرینی دویشلرینده، دسستانلارینا، اپوسلاریندان گؤزله یأر. سالئرغازان، گؤروغلی، ماغتیموقولی یالی شاخصیتلرینگ اوبرازلاری بیلن یاتیپ توریارلار. "قاهریمانا مأتأچ بولان حالقینگ داد گونینه" دیین ناقیل بو یرده اؤز آیدینگ میثالینی تاپیار.
   مانگقورت " یل نیردن اؤسسه شول طاراپا غیشاریار". شئیله یاغدایا دوچار بولان بیر اینتلله گنتینگ دورموشینی شئیله صوراتلاندیرسا بولار:
   اول ایلکی بادا داشاردان آبانان مدنیتینگ آراسیندا اریپ، آسسیمیله بولیار.
ایکینجی تاپغیردا اونگا سانجی دگن یالی شوکه بولیار. ایندی "بارسا گلر یا- دا بارسا گلمز" یولونگ چاتریغیندا دوراندیغینی آنگیپ غالیار. بو تاپغیردا اول اؤز حالقی نینگ چکیپ گلیأن جبرینی اؤورنمأگه سینانشیار. اما مونی تویس یؤره گی بیلن دأل، مکانیکی گؤرنیشده- کیچی دیلدن بأرده ادیأر. شول سبأپدن حالقینگ یؤره گینده اورناشیپ بیلمه یأر. جانسیز ماشین یالی دویغولانیار.
اوچونجی تاپغیردا جادیلانان دونی سیریپ تاشلاپ، سؤوش دونونی گه ییأر و اؤز حالقی نینگ ایسلگ-آرزولارینی بیان ادیپ باشلایار. چاغالاری بیلن انه دیلینده گورلشیأر. یئللار بویی "اینترناسیونالیزمه" "حالقلارینگ دوستلوغینا" ادن قوللوغی نینگ پوچدیغینا دولی گؤز یتیریأر. موندان بویانا اول اؤز ناسیونینا/ حالقینا قوللوق اتمأگه ائمتیلیار. شونلوق بیلن اول اؤزینی تاناپ باشلایار. "اؤزینی تانان ولی" دییلیپدیر.
  قورقـی دوگمی/ عالاماتی آیریلیپ باشلانسونگ اول یورت باسارلارینگ غارشیسیندا باشینی دیک توتماغی باشاریار. ایندی اول اؤزینی تأزه دن دونیأ اینن یالی، حاقیقی انسان یالی دوییار. اونونگ هر بیر سؤزینده "واطان"، "ایل- گون" سؤیگوسی مؤچ اوریار. حالق اونونگ داشینا یئغنانشار. اونونگ دوشونجه سینده "ارکینلیک" بیلن "حالق" بیری- بیریندن آیریلماز" اوغورداش سؤزلره اؤوریلیأر. کؤمورینگ مونگ غات یرینگ آستیندا الماسه اؤریلیشی یالی، بیزینگ بو اینتلله گـنتیمیز- ده تاپلانیپ باشلایار، کسگیر آلمازا اؤریلیأر. شئیله لیک بیلن تأزه بیر اینانچ دؤره یأر. اینه اوندان سونگ اول "بیز کیم؟" دییپ اؤزینه سوراغ بریأر.
*********************
   آدم پاخیر گؤزونی آچیپ داش- تؤوه رگینی تاناپ باشلانسونگ اونونگ آنگیندا مونگ دورلی سوراغ دؤره یأر. اول ایلکی بادا انه-آتاسینی، یادینی- یاقینینی، قونگشی- قولامینی تاناماغا سینانشیار. حاص دوغروسی اؤزینی تاناماغا سیناشیار. تورکلرینگ ایلکینجی سؤزلیگینی دوزن کاشغارلی ماخمیدینگ "دیوان الغات تورک" اثرینده ایکی آدم دوشوشاندا "کیملردن بولیارسینگ" دیین سوراغینگ بریلیأندیگینی، سورالان آدم بولسا "یـدی آرقاسینی" تاناتمالیدیغینی بللأپ گچیأر. گچمیشینی بیلمه دیگینگ، گلجگی بولماز" دیین آتا سؤزدن پأهیم آلیپ، خیوه حانی ابولغازی نینگ بویروغی بیلن یازیلان "شجره تراکمه" دیین اثریندن بیر میثال گتیریأریس:
 بیر ماحال آسوده اوتوران تورکلرینگ اوستونه دوشمان  چوزوپ، بار حالقی غیریار. غیرغینچیلیقدان سانلیجا آدم غوتولیپ، گور جنگله غاچیپ آتیار. اولار اول یرده یاغنی "ارگنه قون دا" یاشابریأرلر. سانلاری کؤپلیأر. بیرباردا اولارینگ آنگیندا: " بیز کیم" دیین سوراغ دؤره یأر. اولار آتا یورتلارینی تاپماق اوچین یولا دوشیأرلر. گور جنگل ینگ ایچینده نیرأ گیتجکلرینی بیلمه یأرلر. شوندا "بوزقورت" (بوز= خاکستری) اولارا: " اگر- ده شو اولی داشینگ آرقاسیندا اوت یاقسانگیز کؤمور داش اریپ، سیزه یول آچیلار" دییأر هم اولاری ساغ-آمان آتا یورتلارینا آشیریأر. اولارینگ آتا یورتلارینا باریپ طوی توتان گونی 21- نجی مارسه/ تأزه یئلا غابات گلندیگی- ده آیدیلیار. شوندان سونگ هر یئلینگ شو گونینی یؤریته دابارا بیلن بللأپ گلیپدیرلر. ارگنه قون دان یورتلارینا گلیشلرینه اولی داغیینگ آرقاسیندا اوت یاقیپ گچلگه تاپیلاندیغینی یاتلاماق اوچین، حان، اوتـدا غیزیپ دوران دمیری اورماق بیلن طویی باشلاپدیر.
   اینه بو- دا تأزه یئلینگ باشغاچا آیدیلاندا نوروزینگ تورکلرینگ آراسیندا اولی دابارا بیلن بلله نندیگینه بیر دلیل. یؤنه دوشمانلارینگ یالان تأثیرینه دوشوپ، "نوروز پارسلارینگقی، کردلرینگکی" دیین پروپاگانداسی و بیزینگ آخونلاریمیزینگ اسلامدا بار بولان بایرامچیلیقلاری یاوار ادنلیگی سبأپلی تأره یئل/ نوروز بایرامینی بلله مأن گلدیک.
   بو روایاتی یاتلاتماقدان ماقصادیم هر بیر حالقینگ اؤزینی تانیماغا ایچدن سیزیپ گلیأن دویغولاری نینگ باردیغینی گؤرکزمکدن عبارت. بو پأهیم دورلی آدملاردا، دورلی غاتلاقلاردا آز- کأن تاپاوتلی بولیار. کیم- ده کیم باشیمیزا اؤرتیلن غارا پردأنی تیزرأک سیریپ، اوندان حالاص بولسا، شونچا- دا تیز اؤزینی تاناپ ولی لیک درجه سینه یتیأر.
   دوغوسی، حاق یولونی، حاقیقاتی تاپماق آنگسات هم دأل. اونی "یدی غات یرینگ آستیندا" گیزلأپدیرلر. حاقیاقات بیر ماحال "قیرات" بولوپ گلیأر، گؤروغلی بگ اونی تاپماق اوچین اودا- سووا اوروپ، قالاندار اشگینه گیریأر، یا- دا ماغتیمغولی شاهیر حاقیقاتی دوشونده گؤرن ارنلردن سورایار. ارتکی لریمیزده "حاقیقاتینگ"، "دیرلیک سووینگ" گؤزلگینده دیین تئمالاردا- دا اونی گؤرسه بولیار.
    کأماحال " یر غاتی بولسا، اؤکوز اؤکوزدن گؤره ر" دییلیشی یالی بیز- م دردلریمیزه ام بولجاق درمانی اؤز آرامیزدان دأل- ده شول بلانی باشیمیزه سالان دوشمانلاردان آرایاریس. باشیمیزا اینن بلا- بترینگ سبأبینی دینگه داشاردان آبانان حاوپلاردا گؤرمأنی، " بلانینگ صاپی نینگ اؤزمیزده دیگینی- ده اونودیاریس. بو بارادا شئیله روایات بار:
   " بیر ماحال گور جنگل ینگ ایچینده آلا غالماغال توریار. کیچی آغاچلار باریپ غارری آغاجا: "پالتا دیین بلا تاپیلدی، باریمیزینگ کؤکونی کسیپ گلیأر، نأتسک" دییأرلر. اوندا غوجا آغاچ: " بارینگ گؤرینگ اونونگ بیر زادی حؤکمان اؤزومیزدن دیر" دییأر. گؤرسه لر پالتانینگ ساپی آغاچدان اکنی".  یا- دا چویشانینگ جانی اونیق چأگه دن، داشدان، اونونگ غانیم دوشمانی- دا داش دیغینی یادلایلینگ.
   بیز اؤز انه دیلیمیزه، ملی مدنیتیمیزه کم بها غاراساق، دوشمانلاریمیزینگ حشلله قاقایپ بگنجکلری ایکوچسیزدیر. اوندا گلینگ دوستلاریمیزی شاد، دوشمانلاریمیزی مات" ادیلینگ.
                              **********************
  - اول پارسچا "روزی به درازی قرن" آدی بیلن ترجیمه بولاندیر.

Thursday, May 19, 2011

Ilerki Turkmenistanyng jemhuriyet güni gutly bolsun!

88- مین سالگرد جمهوری تورکمنیستان جنوبی گرامی باد!
قیام ملی- دمکراتیک ملت تورکمن برهبری عثمان آخون و همدوش و همگام با جنبش سراسری ایران  و در کنار مبارزانی چون میرزا کوچک خان جنگلی و کلنل پسیان و دیگر قیامیون شکل نهایی خویش را ترسیم کرده در بیستم ماه می 1924 در اوبه اومچالی به اولتیماتوم تهران جواب رد داده شده، در سرزمین تورکمن جمهوری اعلام می شود.
ادامه ورودی (کلیک روی Download now)

Sunday, May 8, 2011

فاشیزیمی ینگنلر

ایکینجی جهان اورشونئنگ
 تورکمن حالقئنا سالان یاراسئ
(1939-1945)
خارکوفداقی آطچئلئق ضاربا اوروجی توپارئنگ یوقاری کاماندیری م. نیازوف یولداشلاری بیلن

 ۱۹۴۱۴۵- نجی یالئنلئ یئللارئ... اول یئللار بوتین س س س ر- ده (شوروی ده) بولوشئ یالئ تورکمنیستان و تورکمن حالقئ نئنگ تارئخئندا هم سؤنمز ائز، اؤچمز تیغ- یارا غالدئردئ. س س س ر حالقلارئ فاشیستیک هیتلرچیلری ینگمک اوچین ۲۰ میللیوندن قاوراق انسان پئداسئنئ بردی.دینگه  تورکمنیستاندان جمی ۸۰۰ مونگدن قاوراق آدامئ نئنگ اورشا قاتناشاندئغئ گؤرکزیلیأر. اگر شولاردان آزئندان۳- دن ۲ بؤلگینینگ هلأک بولاندئغئنئ چن اتسک، اوندا تورکمنیستانئنگ اوروشدا چکن ییتگیسی یارئم میلیون آداما بارابار بولیار. بو، تورکمنیستانئنگ جمی ایلاتئ نئنگ تاس۳- دن ۱- نه قولایئ نئنگ اورشونگ قوربانئ بولاندئغئنئ آنگلادیار. هر بیر تورکمن ماشغالادان اورشا گیدنلردن اورتاچا ۱-۲ حاتتا ۳ آدامئ نئنگ قایدئپ گلمأندیگینی ناظارا آلساق اوندا اورشونگ سالان یارالارئآچئق- آیدئنگ گؤز اؤنگونه گلیأر.
   ایسِم بو قاندؤکوشیکلیک کیم اوچین، نأمه اوچین ادیلدی؟ اول استالین اوچینمی؟ ساویت حأکیمییتینی قوراماق اوچینمی؟ واطان اوچینمی ادیلدی؟ باشغاچا آیتساق، بو اورش ساویت تارئخئندا آیدئلشئ یالئ "بییک واطانچئلئق اورشئ" بولدومئ؟ یا- دا ساویت حأکیمییتی اؤزونی حالاص اتمک اوچین اونگا باش اوردومئ؟ یا- دا "ایکی آط دپـیشِر، آراسئندا اشک اؤلر" دییلن آتا سؤزی یالئ ایکی توتالیتاررژیم و ایکی دیکتاتور آرالئغئندا باران اورشدا، حالقلار اؤز ییگرنیأن رژیملرینی قوراماق اوچین ادیلدیمی؟
۱۹۳۹- نجئ یئلئنگ آوگوستئندا شوروی- آلمان پاکتی/ائلالاشئغئ باغلاشئلدئ. استالین، هیتلر بیلن اؤزآرا یارانلئقدا ۳۹- نجئ یئلدا پولشانئ/لهستانی ۴ گزک پایلاشدئ، کیچیجیک فینلاندیا غارشئ آگرسسییا (تجاوزکارانه) اورشونئ اتدی، رومانی نئنگ بیر بؤلگی بولان بسسارابییانئ و بوکووینانئ باسئپ آلدئ. ۱۹۴۰- نجئ یئلدا قاراشسئز بالتیک دؤولتلرینی زور بیلن س س س ره- قوشوپ آلدئ. هیتلر بیلن دیلدووشیکلیکده دونیأنی "تأثیر ادیش منطقه لارا" بؤلوشمک بویونچا سؤودالاشئلدئ. ۱۹۳۹۴۰- نجئ یئلدا برلینده شوروی نینگ داشارئ ایشلر مینیستری مولوتوف بیلن آلمانلئ کأردشی ریببنـتروپ آراسئندا بولان یاشرئن گپلشیکلرده، استالین ئنگ، بالکانلاردا، تورکییأنینگ سوو بوغازلارئ باراسئندا و قفقاز بیلن آراچأکلرینده یر و تأثیر زونالارئ بویونچا شئیله- ده ایراندا و هندیستاندا بریتان ایمپریاسئ نئنگ کلونییاللارئنئ بؤلوشمک بویونچا طالاپلارئنئ قویدئ.
۱۹۳۹۴۰- نجئ یئللاردا اروپادا باشلانان ایکینجی دونیأ اورشوندا ایکی یئلا قولای شوروی "بی طاراپ" قالان بولسا- دا، حاقئقات یوزونده استالین چیگ مال، نبیت و بئیلِکی اؤنوملر بیلن هیتلری قولداپ گلدی و اونونگ فرانسیانئنگ اوستوندن ینگیشینی قوتلادئ. اوزال باشدا شوروی، آنتییتلر یارانلئقدا دأل- ده، ایسم هیتلر بیلن بیر توپاردا دوریاردئ. اما ایکی دیکتاتور، ایکی "سردار" دونیأنی بؤلشیپ بیلمِدیلر و بیری- بیرینی آلداجاق بولدولار. شونلوقدا ۱۹۴۱- نجی یئلئنگ ۲۲- نجی جولائندا فاشیستیک آلمانئنگ "سردارئ" هیتلر عهدی یالانلئق بیلن اؤز یارانئ شوروی نینگ اوستونه چوزدئ.   استالین بو بارادا اؤنگوندن ادیلن آنئق دویدورئشلارا ائنانمادئ و اونگا قولاق آسمادئ. شوندا اورشونگ ایلکینجی هفته لرینده نأم اتجگینی بیلمأن، آلجئرادئ. هیتلرینگ قشونلارئ اورشونگ آلتئ آیئ نئنگ ایچینده شوروی نینگ اروپا بؤلگی نینگ کؤپوسینی ایه لأپ، بالتیک یورتلارئنئ، اوکراینی، بلاروسئ آشئپ، مسکوئنگ اتکلرینه چنلی بارئپ یتدی.   قئزئل قشونئنگ حاطارئندا سؤوشیأن تورکمن عسگرلری نینگ- ده سانئ آز دألدی. تورکمنیستان دینگه عسگر دأل- ده، ایسم اورشونگ آرقاسئنداقی تئل حؤکمومده جبهه-أ مادئ کؤمگی غایغئرمان یتیریپ دوردئ، یورتدا آچلئق حؤکوم سورسه- ده "أهلی زات فرونت اوچین، همه زات ینگیش اوچین" شئغارئ آستئندا تُن- تُن آذئق-ایمیت، ۷۴۰۰ کیلوگرم تؤورِگی آلتئن- کوموش، ۱۷۰ میلیون مانات پول و بئیله کی قئممات باحالئ زاتلار اورشا ایبریلدی. آطچئلئق دیویزیا اوچین مونگلأپ- مونگلأپ توخوم آطلار  تورکمنیستاندان اورشا ایبریلدی، اولارئنگ همه سی ادیل ایه لری یالئ اوجاقلارئنا دولانئپ گلمِدیلر.

۲- نجی جهان اورشوندا نأچه تورکمنینگ پیدا بولاندئغئ بارادا هنیزه چنلی رسمی ماغلومات یایرادئلمان گلیأر. بو بارادا نه ساویت دؤورونده، نه- ده قاراشسئزلئق یئللارئندا بارلاغ ایشی آلنئپ باریلدئ. یؤنه چاق ادیلشینه گؤرأ ۵۰ مونگدن قاوراق تورکمن، فاشیسمی یوق اتمک اوچین قوربان بولوپ، شونچا- دا مایئپ بولوپ یوردا دولانئپ گلدیلر. یوزلرچه تورکمن اسیر دوشدی، یؤنه استالین ینگ: "بیزد اسیر یوق، دینگه دؤنوکلر بار" دیین پرمانئندان حوواطئرلانان اسیرلر، حاتتا اورش تمام بولاندان سونگام، اؤز اؤیلرینه دولانئپ بیلمه دیلر. شولاردان تانایانئملاردان دوغانلار آمان و قورت بردیمئرادوفلار، حرریک قالادان آللامئرات حالمئرادوف، گؤکدپه دن مئرات تأچمئرادوف، قاررئ قالادان قوربان (رمضان) فامیلیاسئنئ بیلمدیم... شئیله- ده ایران تورکمنلری نینگ گؤرونکی عالئمئ، تورکمنیستاندا و لنینگراتدا یوقارئ عئلئم آلان آحمات آحوندوف گورگنلی- ده ۲- نجی جهان اورشونا قاتناشئپ، فاشیسمی ینگمک اوغروندا قوربان بولدئ. اونونگ نیرده جایلاناندئغی- ده بللی بولمان قالدئ. یری گلنده آیتساق اورشونگ باشلانماغی بیلن تورکمنیستاندا عاداتدان داشاری یاغدای (حکومت نظامی) ایغلان ادیلیأر. ارتیر ایشینه باریارقا شول واقتقی باش وزیر خیوه لی بابایف، بیر روس عسگرینگ حامانا "دور" دیین سسینی اشیدمأندیر و اونونگ ماشینی اوقا توتولئپدیر. شول آیلئغانچ واقعادا بابایف و اونونگ شوفری هلأک بولوپدیر. دوغوردانام:
"هیچ زات اونودئلماز، هیچ کیم اونودئلماز!"
آقمئرات گورگنلی